14 Ağustos 2006

Robotlar için (t)üretilen isimler.

Otomat, robot, android, cyborg, humanoid, gynoid. Peeh, biraz can sıkıcı, cyborg dediğimiz de robot değil mi? Evet, tanıma göre robot. Ya android, alası. Buyrun efendim aşağıda hepsini ifşa ediyorum. Bir taraftan bu kadar farklı isimlendirmeyi sinir bozucu bulurken, bir taraftan sınıflandırmanın gerekli olduğu düşüncesi beni ikiye bölüyor. Kamyon, otomobil (Araba da olur), tank (öeh abarttım) hepsi motorlu kara taşıtı değil mi, onları da sınıflandırmayalım o zaman savunusunu yapacak çok tanıdığım var. Bu yüzden robotlara verilen farklı isimleri kabul etmek zorunda kalıyorum, uğraşamam onlarla, argümanları kuvvetli!

Otomat: Doğru bir çeviri değil sanırım. O yüzden (bkz.automaton). Robot kelimesi dünya dillerine kazandırılmadan önce, bir operatör tarafından işletilen ya da kendi kendine işlediği iddia edilen (bkz.The Turk) ya da bir mekanizmayla hareketi başlatılıp kendi kendine harekete devam eden, mekanik, hidrolik alet(?)lere verilen isim. ( Saatten tutun, oyuncaklara kadar )

Robot: Kökeni malumunuz Karel Capek'in oyununda (bkz.Robotlar ve Yapay Zeka IV) kullandığı Çekce kelimeden geliyor. Bilimkurgu dünyasındaki kullanım sıklığı azalmaya başladı farkındaysanız. Ne de olsa cyborg, android gibi daha süslü isimler var. Her türlü kirli, pis işi bizim adımıza, bizim tarafımızdan kullanılarak ya da, bizim belirlediğimiz şekillerde ya da tamamiyle otonom olarak yapan, mekanik, elektronik, hidrolik, bütün oyuncaklarımıza bu ismi veriyoruz.

Cyborg: Sibernetik ve organizma kelimelerinden oluşturulan siborg (sanki bir ara TDK bu isme yer veriyordu diye hatırlıyorum ama yeni sitelerinde yok ) mekanik olup, üzeri canlı bir organizmayla kaplanmış olabilir ya da organik olup bir iki parça mekanik eklenti yapılmış olabilir. Açıkcası bir şekilde canlı bir organizma da barındıran bütün robotlara cyborg denilir. Mesela nano teknolojinin gelişmesiyle, organik işlemcilerin gelişeceği varsayılmakta. Dolayısıyla onlar da bir nevi cyborg olacak. Hahaa onlara ne isim vereceğiz bakalım?

Hah! Zurnanın zırt dediği yer. Android, humanoid, gynoid bir de androidden türetilen droid var.

Android: Yapay zekalı robotlara verilen genel isim. İnsan gibi görünen, insan gibi davranan robotlara verilen genel isim. Yunanca andr (İnsan,erkek) kelimesine eklenen eides (..türünden,benzer) takısıyla türetilmiş.

Humanoid: Efendim bu isim ise sadece fiziki olarak insanlara benzeyen varlıklara (sadece robotlar değil, uzaylılardan elflere kadar hepsi aynı çatı altında toplanabiliyormuş ) veriliyor.

Gynoid: Kadınlara benzeyen robotlarada bu isim layık görülmüş. Yine Yunanca, gyneka(Kadın) kelimesinden türetilmiş.

Vikipedi'nin yalancısı, düzeltmelerde çıkar foyası.

0 Comments:

Yorum Gönder

<< Home